Zalig zijn de onnozelen

Beste brat, 

geen column over de Deplorables in de USA of de Brexiteers in de UK.  Het is gewoon weer een post over mijn geliefde onderwerp 'kennis'. Deze keer enig gemijmer over wat kennis ons brengt.

Stel je wil snel kennis ontwikkelen, wat doe je dan? Dan zet je een stel geleerden bij elkaar, en als je de kennis voor jezelf wil houden dan doe je dat bij voorkeur op een afgelegen plek. Je verzint een mooie naam voor je project, je zorgt dat de geleerden hun natje en hun droogje hebben, je formuleert een heldere opdracht zodat de neuzen dezelfde kant op staan, geeft ze een duwtje, en voila! Een goede plek zou bijvoorbeeld Los Alamos zijn, ergens in de woestijn van New Mexico, en een leuke naam wellicht 'Manhattan'. Ze gaan aan het werk, en hup, drie jaar later heb je een atoombom. Nieuwe kennis, nieuwe techniek. 

Alert! False fact. Zo ging het helemaal niet. Het beeld van een stuk of tien types à la professor Zonnebloem, die samen op een afgelegen basis een bom bedachten en in elkaar sleutelden is leuk, maar onjuist. In werkelijkheid nam Roosevelt in 1941 het besluit om in het geheim de mogelijkheid van een nieuw wapen te onderzoeken. Het was een duivels dilemma; er waren signalen dat Duitse geleerden de mogelijkheid van atoomsplitsing ook op het spoor waren. Later bleek dat Hitler, met zijn reusachtig militair-strategisch inzicht,  het tegengehouden had. Het Manhattan project duurde 3 jaar, er waren 130.000 mensen bij betrokken, op allerlei locaties uiteraard, en het project kostte vertaald naar nu zo'n 26 miljard dollar. Het idee van een team van een stuk of tien maffe geleerden anex creatieve sleutelaars is een tot de verbeelding sprekend plaatje maar pertinent onjuist.

Okee, we hebben nu kort behandeld hoe je snel veel kennis kunt ontwikkelen, maar de vraag was, wat brengt het ons? Als dat een atoombom is, dan win je daar de oorlog mee, dat is mooi, maar daarna heb je wel een probleempje. Zeker als er vijfentwintig jaar later 70.000 van die dingen rondslingeren - en nu overigens nog steeds zo'n 13.000. Dat gaat een keer mis, vrees ik. Dus: wat heeft die kennis ons gebracht? Wat is het voordeel van kennis?

Lastige vraag. Voor het antwoord ben ik te rade gegaan bij een ander soort blog, ook een broederblog zou je zelfs kunnen zeggen, aangezien hij vol staat met verhalen over broers en er ook daar een strenge vaderfiguur de hele tijd op de achtergrond aanwezig is. En nog een overeenkomst: ook die blog staat vol saaie onzin, met af en toe een pareltje ertussen. Je raadt het al: de bijbel. 

1. Volgens de schrijver van Genesis kon de mens de verboden vrucht van de Boom van kennis van goed en kwaad niet weerstaan, hetgeen ertoe leidde dat hij uit het paradijs geschopt werd. Het paradijs: een plek zonder die kennis, ofwel een plek waar het vredig was en je geen last van een geweten had, kortom een plek van zalige onwetendheid.

2. Volgens de schrijver van Prediker: wie kennis vermeerdert, vermeerdert smart. Hmmm, dat geeft ook te denken, het komt op mij over als een serieuze waarschuwing. Overigens staat er ook dat Prediker zelf ook veel onderzoek heeft gedaan (want dat is nou eenmaal een kwade bezigheid die aan de mensen gegeven is om ze te kwellen). Je wordt er niet blijer van. 

3. En dan nog Matteus' beschrijving van de bergrede, waarin Jezus ondermeer gezegd zou hebben: 'zalig zijn de armen van geest, want hunner is het koninkrijk der hemelen'. Arm van geest wordt in sommige kringen uitgelegd als 'hulpzoekend op geestelijk gebied'. Ik leg het toch maar uit als 'gering vermogen tot nadenken / dom', ofwel mensen die niet zoveel met kennis hebben. Ik snap dat die een relatief gemakkelijke doelgroep vormen voor verspreiders van geloof.

Conclusie? Tsja. Wellicht de volgende: het ziet er uit dat dat andere broederblog niet veel op heeft met kennis. Dat kan goed verklaard worden vanuit hun businessmodel: om het product te kunnen verkopen heeft men er baat bij als er door de potentiële cliëntele niet al te veel wordt nagedacht. Toch heb ik de indruk dat er een zekere waarheid schuilt in die waarschuwing van Prediker. Het beste zoek je daarom misschien naar vrolijke kennis. Misschien ga ik een volgende keer het hebben over Friedrich Nietzsche's boek 'Die fröhliche Wissenschaft' uit 1882. Dan moet ik het eerst wel lezen, het kan dus even duren.

Gegroet! Brat.