vrijdag 21 juni 2019

A train decoy

Ha brat,

eerst even over de titel: train decoy in de betekenis van treinenval. Ik heb voor de engelse variant gekozen omdat die het lekkerste bekt. Ik had het stukje eerst 'traintrap' genoemd, nog lekkerder misschien, maar decoy is passender gelet op het vervolg.

In de diepe middeleeuwen was Holland een gebied dat, afgezien van een smalle duinenrij, vooral uit plassen en moerassen bestond. Naast vis en konijn (duinen) vormde eend een welkome aanvulling als proteïnen bron. Maar hoe deze te vangen?
Als chauvinist ga ik ervan uit dat het de Nederlanders waren die de eendenkooi ontwierpen, een eendenval. Een rustige waterplas omgeven door riet en struiken, wilde eenden met tamme lokeenden lokken, ze met een kooikershond naar een steeds smaller wordende sloot lokken, waar vanaf een bepaald moment een net boven zit (de zogenaamde pijp), en ze dan opjagen een kooi in, en vangen: waarbij de eenden 'de pijp uitgaan'.
Het Nederlandse woord 'eendenkooi' is door de Engelsen fonetisch overgenomen: a (duck) decoy. Decoy heeft in het Engels de betekenis lokaas, maar ook lokken gekregen; het is dus afkomstig van het Nederlandse '(de) kooi'.

Tot zover deze wetenswaardigheid.
Maar laat ik nou onbedoeld een treinenval hebben gebouwd!
Het zit zo. Onze kleinzoon speelt graag met een houten trein. Wij hebben dus een koffer vol met stukken spoor. [Ik zou de opsomming kunnen geven, maar dat maakt het saai denk ik. Wel is vermeldenswaard dat alle stukken hetero zijn (gaatje aan de ene kant, uitsteeksel dat erin past aan de andere kant), op twee na; die zijn aan beide zijden gelijk (we hebben een L stuk en een H stuk zogezegd). Die komen goed van pas want soms komt het na wissels zo uit dat je zo'n homostuk nodig hebt.]
Het is leuk om zo'n spoor te leggen, maar het is pas echt een uitdaging om een parcours te leggen waarbij je zo weinig mogelijk spoorstukken ongebruikt laat. Een dode arm overhouden is daarbij niet chique (temeer daar we niet de beschikking hebben over een stootjuk).
De uitdaging van een heel parcours leggen is alleen haalbaar zonder kleinzoon erbij, want als je sporen aan het leggen bent met hem erbij, breekt hij ze even snel weer af. Maar als je het in alle rust in je eentje opbouwt, gaat hij er later lekker mee spelen en laat hij de baan liggen.
Afgelopen weekend bouwde ik het onderstaande parcours.


Ziet er toch best serieus uit, nietwaar? Zeker als ik het vergelijk met het baantje dat wij vroeger met de electrische trein konden bouwen.
Enfin, daarna zette ik er, ter voorbereiding op de komst van de kleine prins, alvast wat treinen op. En liet deze in gedachten rondrijden. En opeens zag ik wat ik had gecreëerd. want waar ik de treinen ook plaats, en welke kant ze ook opgaan, ze komen binnen de kortste keren op een kleine lus uit waar ze niet meer vanaf kunnen.
Ik heb er een beetje over nagedacht, maar niet al te veel (ik had deze week ook nog wat familiesores die me door de kop zeurden); misschien is het 'wiskundig' wel iets bijzonders, maar waarschijnlijk niet en komt dit veel vaker voor. Toch vond ik het, toen ik het onbedoeld had gemaakt, opmerkelijk. En tevens postwaardig.

Tuut tuut. Nou jij weer.

Brat

2 opmerkingen:

  1. Nou Brat, een mooi spooremplacement. Ik heb erover zitten piekeren maar kan niet 1-2-3 de wiskundige bijzonderheid aantonen dan wel ontkrachten. Ik weet wel dat het iets met grafen en knopen te maken heeft. In dit geval een gedeeltelijke gerichte graaf. Klik hier.

    De gerichtheid zit hem in het feit dat de wissels niet volledig vrij zijn in gebruik. Als je een wissel als Y symboliseert dan kun je van de onderkant wel kiezen welke kant je op wilt maar vanaf een van de boventakken moet je naar de benedentak.

    En omdat je 3 van de 4 wissels in dezelfde richting hebt gezet krijg je dat treinen uiteindelijk in de lus rechtsonder komen en daar ook altijd in dezelfde richting zullen rijden. Maar dat had je zelf ook al geconstateerd.

    Het probleem van een zo uitgebreid mogelijk spoornet te bouwen en daarbij zo weinig mogelijk stukken over te houden lijkt mij best interessant, maar ik ken de beginsituatie (aantal spoorstukken per soort) niet.

    Groet brat

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dank voor je reactie, brat.
    Het aantal spoorstukken ga ik niet tellen, niet nu althans, dat wordt te saai. Maar ik weet al hoe ik het parcours ga aanpassen. Ik verplaats de binnenlus (bovenin de foto) naar beneden.
    Ik probeerde hier een bewerkte foto in te plakken waarop te zien is wat ik bedoel, maar dat lukt me niet. Dus moet je me zo maar geloven.
    Groente van Brat

    BeantwoordenVerwijderen